اتیلن
پر مصرف ترین ماده پایه صنعت پتروشیمی در دنیا بعد از آمونیاک، اتیلن است. این هیدروکربن که دارای نسبت اتم هیدروژن به کربن (H/C) دو است، به عنوان سبک ترین الفین محسوب می شود. این ماده ساده و پایه صنعت پتروشیمی در سال ۲۰۱۴ چیزی در حدود ۱۳۷ میلیون تن تولید و مصرف شده است.
علی رغم این که اتیلن دارای زنجیره ارزش گسترده و متنوعی است، با این حال ۶۱ درصد از این ماده کلیدی به گریدهای مختلف پلی اتیلن تبدیل می شود. اتیلن اکساید با ۱۵ درصد در جایگاه دوم و محصول میانی اتیلن دی کلراید (EDC) با ۱۰ درصد در مقام سوم مصرف اتیلن قرار دارد. اتیل بنزن، آلفا الفین ها و سایر محصولات نیز به ترتیب با ۶، ۳ و ۵ درصد در جایگاه های بعدی میزان مصرف اتیلن قرار دارند.
شایان ذکر است در سال های گذشته تمامی اتیلن تولیدی در دنیا به روش کراکینگ با بخار عرضه شده است. این نکته نیز قابل تامل است که مناطق مختلف دنیا با توجه به منابع در دسترس خود خوراک های مختلفی را جهت تولید اتیلن به کار می گیرند. در سال ۲۰۱۴، برش های پالایشگاهی نفتا با ۴۶ درصد بیشترین سهم را در خوراک واحدهای کراکینگ با بخار در دنیا داشته اند. اتان و گاز مایع (LPG) نیز به ترتیب با سهم ۳۵ و ۱۴ درصدی در جایگاه دوم و سوم قرار دارند.
منطقه خاورمیانه با تولید ۲۶ میلیون تن اتیلن در سال، بعد از منطقه آسیای شمال شرقی (کشورهای چین، کره جنوبی، ژاپن و تایوان) و آمریکای شمالی در جایگاه سوم قرار دارد. کشور عزیزمان ایران نیز با تولید ۵۵۵۹ هزار تن اتیلن در سال، بعد از عربستان صعودی در جایگاه دوم در بین کشورهای خاورمیانه قرار دارد.
مرکز مطالعات زنجیره ارزش معتقد است، طی برنامه ریزی های صورت گرفته در سال های گذشته (برنامه چهارم و پنجم توسعه) و همچنین توسعه فازهای پارس جنوبی و دسترسی به اتان، وضعیت صنعت پتروشیمی کشور از حیث تولید اتیلن و البته تولید محصولات حاصله از این ماده در وضعیت مناسبی قرار دارد. نکته قابل تامل در زنجیره ارزش اتیلن؛
- توسعه صنایع تکمیلی از جمله صنعت پلاستیک جهت تبدیل پلیمرهای پلی اتیلن به محصولات نهایی در داخل کشور
- کسب سهم بازار جهانی پایدار در پلیمرهای پلی اتیلن
می باشد. مرکز مطالعات زنجیره ارزش بررسی ها و مطالعات خود را جهت ارائه گزارش تحلیلی با دو موضوع فوق در دستور کار قرار داده است.
